به مناسبت شروع بزرگ ترین رویداد فرهنگی کشور قصد دارم چند کتاب معرفی کنم. مطالعه ی این کتب می تواند افق ذهنی ما را گسترش دهد تا به مقوله ی اصلاحات چه در زندگی شخصی، چه در جامعه و خاصه نظام آموزشی بهتر بیاندیشیم. یادتان باشد ارتباط مستقیمی بین این کتب با موضوع بحث وجود ندارد بلکه این کتب کمک می کنند تا نمی شود ها و نمی توانیم های ذهنی مان کمرنگ شود.
فیل و اژدها
ناشر : فرا
نویسنده : روبین مردیت
این کتاب با محوریت رشد اقتصادی هند و چین نوشته شده است و از این نظر جالب توجه است ضمناً دید خوبی از تجارت بین الملل به خواننده می دهد.
نمونه ی بخش هایی از کتاب :
" ...هدف این کتاب این است که به خواننده کمک کند به درک مناسبی از نحوه تغییر جهان در اثر ظهور چین و هند دست یابد "
" در سال 1978 به علت چند دهه اصلاحات کمونیستی، مردم روستایی و حومه نشین شهرها در فقر و گرسنگی غرق بودند و گاهی از گرسنگی می مردند... "
" در سال 1955 مائو کشاورزی را اشتراکی کرد. در نتیجه کشاورزان دیگر اجازه نداشتند صاحب زمین شوند یا به طور خصوصی محصولات تولیدی خود را خرید و فروش کنند...تنها در چند سال، تولید...به میزان 40 درصد کاهش یافت "
" سیاست های مائو موجب یک قحطی سراسری شد که در آن بین 30 تا 40 میلیون نفر در فاصله ی سال های 1959 و 1962 از گرسنگی تلف شدند "
" مائو در سال 1976 مرد، و پس از جنگ قدرت شدیدی که پس از مرگ او روی داد، دنگ شیائوپینگ اصلاح گر اقتصادی معروف به عنوان رهبر کشور ظاهر شد "
" زمانی که دنگ زمام امور را...تحویل گرفت، هشتاد درصد جمعیت کشور را دهقانان بدبختی تشکیل می دادند که در مزارع اشتراکی زندگی می کردند..."
"زمانی که دنگ به قدرت رسید می دانست که چین باید مدرن شود، ولی تقریبا هیچ فرد چینی یا هیچ یک از رهبران آن کشور یک شهر مدرن را ندیده بودند...بنابراین دنگ برای پیدا کردن پاسخ مسئله به بیرون مرزهای چین نگاه کرد. در نوامبر سال 1978 او از بانکوک، کوالالامپور و سنگاپور دیدن کرد"
" دنگ در گردش خود در سنگاپور شاهد ملتی مدرن و دارای فن آوری پیشرفته بود که می توانست به عنوان الگوی توسعه چین مورد استفاده قرار گیرد"
" این سفر چشم های او را باز کرد و نقطه ی عطفی در زندگی او و چین بود "
" او پس از شروع اصلاحات کشاورزی دست به اصلاحات صنعتی زد. او تعداد زیادی مناطق ویژه اقتصادی درست کرد که در آن ها مقررات ضد کسب و کاری جاری کشور معلق می شد و به منظور تشویق کارخانه های سازنده ی محصولات صادراتی مالیات های کم و مقررات کسب و کاری ساده و سرراست برقرار می گردید "
" شن ژن یکی از نخستین مناطق ویژه اقتصادی کشور است و در سراسر مرز هنگ کنگ گسترش یافته، دهکده ی کوچکی بیش نبود ولی با گذشت بیست سال این دهکده ی کوچک و خاموش اکنون به یک شهر بزرگ ده میلیون نفری تبدیل شده است. این شهر اکنون دارای آسمان خراش های زیادی است... "
" معمار تحول بسیار سریع سنگاپور از باتلاق فقر و تنگدستی به یک کشور توسعه یافته، از هیبت و عظمت توسعه بنیان کن چین احساس تعجب و شگفتی می کند. به گفته لی کوان یو:"من هر سال به آنجا می روم، و از سرعت تحول آن نسبت به سال پیش شگفت زده می شوم." تنها در عرض چند سال، یکصد میلیون چینی، که بیش از هر کشور اروپایی است، به قدرت خرید طبقه متوسط می رسند "
" در سال 1991 هند کاملا در هم شکسته بود. مدت دو سال پیش از آن یک صدوده میلیون انسان دچار فقر و بیچارگی شده بودند...وضعیت مالی دولت در هم فروریخته و کشور دچار بحران شده بود "
" حزب کنگره ناراسیمهارائو را به عنوان نخست وزیر یک دولت اقلیت برگزید...او مانموهان سینگ را به عنوان وزیر امور مالی معرفی کرد. سپس هیأت وزیران را به جلسه ای پشت در های بسته دعوت کرد و از آقای سینگ خواست تا خبرهای بد را به اطلاع آن ها برساند : کشور ورشکسته بود...ذخایر ارزی کشور به حدی کاهش یافته بود که تنها برای خرید نیاز دو هفته نفت کفایت می کرد "
" روز دوشنبه اول جولای 1991 اصلاحات تاریخی هند آغاز گردید. وزیر بازرگانی اعلام کرد که تعداد زیادی از محدودیت های قدیمی واردات را لغو می کند و به منظور تشویق صادرات دست به اصلاحاتی خواهد زد...با توجه به این که کاهش 9 درصدی ارزش روپیه کارساز نبود، بنابراین آقای سینگ آن را 11 درصد دیگر کاهش داد – و در نتیجه ظرف سه روز ارزش پول ملی نسبت به دلار را بیست درصد کم کرد "
" این اقدامات تأثیر بسیار چشمگیری در کل کشور داشت. اقتصاد کشور سریع تر از چند دهه گذشته رشد کرد...تورم دو رقمی به تورم یک رقمی کاهش یافت...اصلاحات گسترده ی اقتصادی در کشور نتایج درخشانی برای خانواده های معمولی به دنبال داشت "
تویوتا پنجاه سال تلاش
ناشر : فراز اندیش سبز
نویسنده : ایجی تویودا
این کتاب با روایتی ساده از شروع به کار کمپانی تویوتا - که فعالیت اولیه اش تولید پارچه بود! - آغاز می شود و خواننده را در جریان روند پیشرفت این شرکت قرار می دهد. نقطه ی قوت این کتاب این است که نوشته ی یکی از مدیران شرکت تویوتا است که خود عضوی از خاندان تویودا - نام اولیه ی کمپانی! - می باشد و در ذیل روایتش می توان به مسائل جزئی در جریان کار و فرهنگ ژاپن پی برد.
نمونه ی بخش هایی از کتاب :
" برادران تویودا، سه پیکان بودند که پایه های تویوتای امروز را بنا کردند "
" ...ساکیچی بزرگ ترین برادر از میان سه برادر بود، همیشه به خاطر فوق العاده بودنش مورد احترام بقیه قرار داشت "
" ساکیچی در دوران جوانی، صنایع بافندگی خواند...اولین دستگاه های بافندگی که ساکیچی ساخت چوبی بودند "
" ...دستگاه های بافندگی تویودا به اندازه مروارید های میکی موتو و ویالون های سوزوکی مشهور شده بودند. ساکیچی فرد بسیار معروفی شده بود...تا زمانی که زنده بود من او را فقط با عنوان عمو ساکیچی می شناختم... "" ... من چیز های زیادی از فورد آموختم.روزی که به قسمت اداری شرکت در دیی یربورن رسیدم اولین سوالی که از من شد این بود: اینجا چه چیزی می خواهی یاد بگیری؟ من جواب دادم : کنترل کیفی ، روش های تولید و عملکرد ها.آن مرد با شگفتی نگاهی به من انداخت و گفت : یک دقیقه صبر کن ببینم. تو چقدر چیز می خواهی یاد بگیری! سپس ادامه داد : برای شروع کار باید بگویم هیچ کس در فورد وجود ندارد که همه ی چیز هایی را که در شرکت می گذرد بداند.من با خود اندیشیدم : شاید هم راست می گوید. شاید در فورد چنین فردی وجود نداشته باشد. اما در تویوتا ما این کار را می کنیم... "
" اولین اتومبیل سواری ما کرون نام داشت...ولیعهد شاهزاده آکیهیتو برای دیدار از کارخانه کورومو به آنجا آمد...با هیجان گفتم: ما یک مدل از کرون تجملی نیز ساخته ایم، آیا نظر بلند شما علاقمند به رانندگی آن می باشد؟ و او پاسخ داد بله، حتماً این کار را خواهم کرد "
" ...کرون در ژاپن مورد استقبال چشمگیری قرار گرفت بنابراین تصمیم گرفتیم که سعیمان را برای عرضه آن در ایالات متحده نیز بکنیم"
شوک آینده
ناشر : نشر نو
نویسنده : آلوین تافلر
تافلر یکی از دانشمندان آینده پژوه است که آثار وی با استقبال خوبی در جهان مواجه شد. نام اولین اثر وی شوک آینده است که در سال 1970 به چاپ رسید. آثار تافلر خواننده را متوجه دیدگاهی می کند که کم تر به آن توجه شده و ما به شدت نیاز داریم که کتاب هایی از این نوع را مطالعه و مورد نقد قرار دهیم به خصوص در دنیای فعلی. این حرف گزافی نیست که بگوییم وجوهی از نمای تمدن امروز را تافلر در آثار چند دهه ی قبلش پیش بینی کرد و با این حال گذر زمان از ارزش آثارش کم نکرده است. به یقین با مطالعه ی آثار تافلر و آشنایی با بینش وی دلیل برخی از تحولات در زندگی جوامع امروز روشن تر شده و همین امر ما را در قضاوت ها و نحوه ی برخوردمان با قضایا کمک می کند.
تافلر در مقدمه ی کتاب می گوید : " خود شتاب تغییر در زندگی ما یک نیروی اولیه است. این حرکت پر شتاب دارای آثار و عواقب شخصی و روانشناختی و نیز جامعه شناختی است...اگر انسان چه در کارهای شخصی خود و چه در سطح جامعه، به سرعت آهنگ تغییر را کنترل نکند، در انطباق دادن خود با دشواری و شکست همه جانبه ای مواجه خواهد شد "
نمونه ی بخش هایی از کتاب :
" در مقاله ای که در نشریه ی Horizon منتشر کردم، برای توصیف فشار خرد کننده و اختلال ناشی از تحمیل تغییر بسیار فراوان بر افراد در یک مدت بسیار اندک، اصطلاح شوک آینده را به کار بردم "
" شوک آینده...یک بیماری واقعی است که روز به روز شمار مبتلایانش بیش تر می شود...این بیماری تغییر است "
" هدف این کتاب آن است که ما را با آینده سازگار کند، به ما کمک کند تا با تعمق بخشیدن به آگاهی خود از چگونگی واکنش انسان در برابر تغییر، بتوانیم به طور مؤثر با تغییرات شخصی و اجتماعی کنار بیاییم "
" شتاب تغییر یک نیروی مشخص و عینی است که تا اعماق زندگی شخصی ما نفوذ می کند؛ ما را وا می دارد که نقش های تازه ای بر عهده بگیریم، و ما را با خطر بیماری تازه و سخت آشفته کننده ای مواجه می سازد. این بیماری تازه را می توان شوک آینده خواند، و آگاهی یافتن از سرچشمه ها و نشانه های آن به ما امکان می دهد که امور بسیاری را تبیین کنیم... "
" اصطلاح مترادف شوک فرهنگی کم کم در زبان امروز راه باز کرده است. شوک فرهنگی از غوطه ور شدن یک مسافر ناآماده در یک فرهنگ بیگانه حاصل می شود...شوک فرهنگی باعث می شود که رابطه ی شخص با دیگران قطع شود، واقعیت طور دیگری جلوه کند و انسان نتواند با جامعه کنار بیاید. با این همه شوک فرهنگی در مقایسه با بیماری بسیار جدی تر شوک آینده شوک چندان شدیدی به حساب نمی آید. شوک آینده سرگشتگی و حیرانی ای است که از فرا رسیدن با به هنگام آینده ایجاد می شود. مهم ترین بیماری فردا ممکن است همین باشد "
" امروزه احساس بی ثباتی شدیدتر و به ما نزدیک تر شده است...در واقع امر، ما همگی شهروندان عصر ناپایداری هستیم "
" پنج نوع رابطه – که باید زمان را به آن ها افزود – بافت تجارب اجتماعی را تشکیل می دهند...چیز ها، مکان ها،مردم، سازمان ها و افکار مواد اصلی تمام وضعیت ها هستند. رابطه ی مشخص فرد با هر یک از این مواد و اجزاء ترکیب کننده است که وضعیت را می سازد.
و درست همین روابط هستند که در هنگام پرشتاب شدن آهنگ تغییر در جامعه، از نظر زمانی کوتاه تر و دور می شوند...این اختصار و فشردگی زمان باعث این احساس ملموس شده است که ما در میان تل های ریگ روان، در حالت بی ریشگی و بی اطمینانی زندگی می کنیم "
" مردمان گذشته و اکنون در ناپایداری کند آهنگ زندگی کرده و می کنند و روابطشان به دوام یافتن گرایش داشته و دارد. اما مردم آینده در حالت ناپایداری تند آهنگ زندگی خواهند کرد...این امر بر شیوه ی تجربه ی انسان ها از واقعیت، بر احساس تعهد آنان و بر توانایی و یا ناتوانی شان در مواجهه با محیط تأثیر بیسیار بر جا می گذارد...بیایید با هم زندگی را در جامعه ای که درجه ی ناپایداری در آن بالاست بررسی کنیم "
میام به بابات میگما